Co to takiego akceptacja?
Czy jest tym samym co tolerancja, może jest tym, czym obojętność, albo to doskonały dystans do tego, co denerwujące, inne, ułomne? A może akceptacja jest możliwa do rozpoznawania tylko wtedy, jeśli pokonamy barierę lęku? Ale jak ją pokonać, jeśli jest słuszna?
Umiejętność badania słuszności odczucia lęku jest całkiem sensowną umiejętnością. Boję się, ale czego? Pandemii? Śmierci? Zmian? Samotności? Biedy? Cierpienia fizycznego? Końca świata może? Może własnego braku kompetencji? Ośmieszenia? Kompromitacji? Własnych błędów? A może jeszcze czegoś innego? Tylko tyle przyszło mi na myśl tak od razu, więc na pewno można więcej tego wydobyć do różnych badań i refleksji nad własną psychokondycją, gdyby ktoś bardzo chciał.
Potrzeba akceptacji okazuje się wyraźniejsza w sytuacji, gdy w naszych relacjach pojawia się osoba chora psychicznie. To bardzo ciekawe wydarzenie, ponieważ daje większe szanse, żeby się przekonać nie tylko o tym jaka ta relacja może być, ale też o sobie samym. Możemy się dowiedzieć jak reagujemy w relacji z osobą chorą psychicznie podejmując tę relację. Zresztą ta relacja, która obiektywnie należy do najtrudniejszych jakie nam się w życiu w ogóle przydarzają, statystycznie co jakiś czas się wydarza, czy tego chcemy, czy nie. Warto więc się do niej przygotować, ponieważ wcześniej czy później ona się przytrafi, gdyż w naszych czasach dużo osób leczy się psychiatrycznie. Przygotowanie pozwoli zbadać (i – jeśli trzeba – zmniejszyć) lęk przed takimi osobami, co jest samo w sobie prawdziwą i jak najbardziej godną akceptacji litością, gdyż daje większe szanse na zmniejszenie napięć społecznych wytwarzanych przez różnego typu społeczne wykluczenia.
Jak z pomocą akceptacji przygotować się na przykładowy typ relacji, których się często boimy?
Jeśli chodzi o osoby chore psychicznie najprościej można się przygotować na taką relację w następujący sposób: przez uporządkowanie włąsnego rozumienia pojęcia „osoba chora psychicznie”. Dość dobrym sposobem rozumienia tego pojęcia jest takie podejście:
- — jeśli ktoś nie leczy się psychiatrycznie nie jest chory psychicznie, ponieważ należy mu się od innych osób szacunek dla jego dobrego imienia (żarty o wariatach skutecznie szargają dobre imię osób leczących się psychiatrycznie, co też ma sens, ponieważ sprawia zdrowy dystans, który z kolei pomaga zminimalizować ilość psychiatrycznych symulantów),
- — jeśli ktoś nie leczy się psychiatrycznie nie może być uważany za wariata nawet jeśli się zachowuje lub wygląda nietypowo, gdyż takie osoby zalicza się zwyczajowo do ekscentryków, a nie do wariatów (kto chce być wariatem, musi się zgłosić na izbę przyjęć szpitala psychiatrycznego, musi zostać tam przyjęty i otrzymać diagnozę stwierdzającą, że faktycznie jest chory psychicznie),
- — jeśli ktoś się leczy psychiatrycznie i mówi o tym, na dodatek z całą pewnością z własnej nieprzymuszonej woli, jest osobą leczącą się psychiatrycznie, która na dodatek chce akceptacji społecznej, ale zazwyczaj niczego więcej, ponieważ wszystko inne otrzymuje w ramach leczenia,
- — osoba chora psychicznie (def. moja, RK), to osoba, która została przyjęta do szpitala psychiatrycznego przynajmniej jeden raz w życiu, przeszła pełną diagnostykę i ma rozpoznanie schizofrenii wpisane do karty wypisu ze szpitala psychiatrycznego, następnie zażywa środki psychotropowe dłużej, niż 5 lat non stop, przepisywane przez lekarza psychiatrę, z puli środków refundowanych. Cała reszta chorób psychicznych i „chorób psychicznych” nie jest wystarczająco jednoznaczna, bywa przemijająca, poza tym może mieć przyczyny inne, niż chora psychika, np. niedożywienie, przemoc psychiczna, przemęczenie, zniewolenie, choć faktycznie na dzień dzisiejszy uważa się, że każdy leczący się psychiatrycznie jest chorym psychicznie, choćby nawet był kilkudniowym symulantem. W przypadku, gdyby ktoś chciał się podjąć na omawianą okliczność rozważania tematu przemęczenia zachęcam do zapoznania się z życiorysem bł. Brata Karola de Foucauld, który doświadczył sytuacji skrajnego wyczerpania organizmu i z tego powodu dosłownie umierał, ale nie była to choroba psychiczna, nie był to kryzys, tylko jego dobre serce (dzielił się tym, co miał dla siebie) i brak możliwości, żeby zdobyć więcej potrzebnego na przeżycie pożywienia. Potem proszę zobaczyć jak wygląda wzorcowo zdrowy psychicznie błogosławiony Jezuita, który zajął się z powołania trędowatymi (mam na myśli jedno przejmujące zdjęcie w Galerii, w części zatytułowanej Posługa ojca Jana Beyzyma. Być może miał silniejszy organizm, niż bł. Brat Karol, więc wycieńczony żył dalej, podczas gdy Brat Karol już umierał. Drugi przykład też jest przejmujący: bł. Maria Teresa Ledóchowska. Proszę przejrzeć zdjęcia Błogosławionej dostępne w Internecie. Jaka jest jeszcze (co najmniej jedna) możliwa do zauważenia różnica między chorobą psychiczną a rzeczywistym nieszczęściem, np. z powodu skrajnego niedostatku? Podpowiem: racjonalność decyzji.
O czym jeszcze warto pamiętać, jeśli już potrafimy akceptować możliwość natrafienia w naszych codziennych relacjach także na osoby chore psychicznie?
O tym, że mówienie o drugim lub do drugiego, że jest chory psychicznie, to zniesławienie, upokarzanie, szarganie dobrego imienia właśnie, a czasem rzeczywista przemoc, można też powiedzieć, że kompletny brak akceptacji dla tego człowieka, o którym lub któremu się to mówi. O tym, czy ktoś jest chory psychicznie czy nie orzeka lekarz psychiatra po wnikliwym, żmudnym i co najmniej kilkutygodniowym procesie diagnostycznym, a nie każdy inny, komu tylko się zachce. Uważam nawet, że to powinno być karalne tak, jak jest karalne mówienie wulgarnych wyrażeń. Osoba lecząca się psychiatrycznie, żeby miała prawo powiedzieć temu, kto próbuje w ten sposób atakować, że: „Nie masz prawa mówić mi, że jestem osobą chorą psychicznie, naprawdę nie masz do tego prawa. Bez względu na to czy jestem zdrowy czy chory, czy się leczę psychiatrycznie czy nie. Nie masz takiego prawa, ponieważ to jest zakres mojego życia, którego nie mam obowiązku ci ujawniać!” Zetknęłam się z następującym łajdactwem wobec osób rzeczywiście leczących się psychiatrycznie, z diagnozą schizofrenii: pewna osoba w pewnym miejscu w Europie w prywatnej szkole językowej, na kursie wyjazdowym, pod koniec kursu na nieformalnym spotkaniu przyznała się do tego, że leczy się psychiatrycznie, a następnie zapytała czy jako osoba lecząca się psychiatrycznie będzie mogła za jakiś czas znów przyjechać na taki kurs, np. za rok. Ktoś z uczestników odpowiedział: „Ależ oczywiście, jeśli tylko zażywasz leki, możesz znów przyjechać, ja nie widzę problemu. Pewnie inni się ze mną zgodzą”. To są naprawdę szczyty psychomanipulacyjnego okrucieństwa! Naprawdę przemoc. Również nie jest akceptacją, ale jedną z ukrytych form przemocy ta sytuacja w grupie, w której po odmowie formalnego przyjęcia do tej grupy z jej zachętą do uczestnictwa w jej spotkaniach, relacje człowieka z odmową i wszystkich członków tej grupy zmieniają się na dosłownie „cudowne”, choć wcześniej były trudne do zniesienia. Gdyby nie było przemocy, relacje pozostałyby takie same, czyli nadal trudne do zniesienia.
